Bewustzijn

Om werkgevers inzicht te bieden in interventies die het bewustzijn binnen organisaties kunnen vergroten, worden er algemene randvoorwaarden en specifieke good practices gedeeld. Interventies kunnen zich op verschillende lagen van de organisatie (werknemers, leidinggevenden en HR) richten, maar er dient ten eerste aan een aantal randvoorwaarden voldaan te zijn. Deze zijn:

• De organisatie is een veilige werkomgeving en de werknemers ervaren een veilige sfeer op de werkvloer.
• Binnen alle managementlagen is er commitment om financiële gezondheid van werknemers te vergroten. Dit omvat intrinsieke motivatie om het probleem aan te pakken en het hebben van de juiste actuele kennis.
• Werkgevers stellen een actieplan op waarin is beschreven hoe ondersteuning rond financiële gezondheid binnen de organisatie is belegd. Dit is geen campagne, maar een entiteit.
• Er is doorlopende communicatie over het thema binnen de organisatie via een (digitaal) platform waar iedereen op kan terugvallen en via verschillende kanalen (click, call en face).

Om aan deze randvoorwaarden te voldoen is het belangrijk dat werkgevers zorgen voor (sociale en) psychologische veiligheid, urgentie uitdragen over het thema financiële gezondheid en interventies voor werknemers laagdrempelig aanbieden. Hierbij dient de bovenstroom rondom sociale veiligheid wel goed ingericht te zijn, denk aan een sanctiebeleid, salarisverwerking-beleid, aanwezigheid klachtenprocedure, vertrouwenspersonen, gedragscode, klokkenluidersregeling, e.d.

Psychologische veiligheid

Om een omgeving te creëren waar elk gesprek gevoerd kan worden en er geen taboe rust op het bespreken van o.a. financiële gezondheid, kan de werkgever gebruik maken van de 3 V’s: vertrouwen, vrijmoedigheid en het verschil maken. Voorkom daarbij dat collega’s zich opstellen als specialist. De route wijzen naar de plek waar alle hulp inzichtelijk is kan ook al heel waardevol zijn. Het is kwetsbaar als er verkeerde of onjuiste informatie wordt gepresenteerd als directe hulp. Wel kan intercollegiaal contact drempelverlagend werken. Leidinggevenden dienen te investeren in een vertrouwensrelatie opdat de werknemer ruimte voelt om zorgen te delen. 

Urgentie uitdragen

Om een bepaald onderwerp bespreekbaar te maken (in dit geval financiële gezondheid), dienen mensen (werknemers) het gevoel te hebben dat er daadwerkelijk urgentie aan het onderwerp gegeven wordt. Werknemers dienen het idee te hebben dat investering in financiële gezondheid breed gedragen wordt binnen de organisatie. Alleen in dat geval zullen werknemers openlijk naar buiten treden, en kan het onderwerp bespreekbaar gemaakt worden. De ervaring leert dat werknemers zich anders afzijdig houden. 

Hoe draag jij als werkgever urgentie uit?

Om urgentie naar je werknemers uit te dragen dient er structurele communicatie (agendering) omtrent financiële gezondheid plaats te vinden. Financiële gezondheid voor werknemers moet een strategisch thema zijn waarover organisatie breed op verschillende manieren wordt gecommuniceerd. Werknemers dienen op een regelmatige en consistente basis geïnformeerd te worden, waarbij het goed is om de lijnen naar hulp continu te herhalen. Het management van de organisatie speelt hierbij een belangrijke rol. Een actieve rol van het management draagt bij aan het uitdragen van urgentie richting leidinggevenden en werknemers, bijvoorbeeld een persoonlijke video te verspreiden en het onderwerp periodiek op de agenda te plaatsen.

Laagdrempelige communicatie en toenadering

Vanuit de marketing is bekend dat dat mensen pas na minimaal 7-8 berichten overgaan tot actie. Wanneer er niet regulier of met grote tussenpozen over financiële gezondheid wordt gecommuniceerd is het voor een werknemer mogelijk lastiger om de hulpbronnen te vinden om het moment dat het nodig is als er op dat moment al even geen aandacht aan besteed is. Door regelmatige communicatie is de kans groot dat een werknemer de route weet te vinden wanneer er geldzorgen zijn en behoefte is aan hulp en maak je financiële gezondheid ook een thema wat ingebed raakt in de organisatie.

Het is vervolgens belangrijk om op persoonlijk niveau de toenadering tot hulp laagdrempelig te maken. Dit kan gerealiseerd worden door leidinggevenden, collega’s en HR medewerkers (die dicht bij de werknemer staan) te informeren en trainen over het thema financiële gezondheid; hoe een zorgelijke financiële situatie kan ontstaan, worden herkend en mogelijk voorkomen of verholpen. Op deze manier zijn zij in staat om signalen van financiële problemen op te vangen, weten ze op een gepaste, laagdrempelige manier toenadering te zoeken tot de desbetreffende persoon, en kunnen ze naar de juiste interventies doorverwijzen. 

Actualisatie kennisniveau

Om het kennisniveau van werknemers, leidinggevenden en HR medewerkers actueel te houden moet eerst worden onderzocht waar ieders kennisniveau en leerbehoefte ligt. Werkgevers kunnen dit doen door intern gesprekken te voeren met werknemers, leidinggevenden en HR medewerkers (kwalitatief). In combinatie met een vragenlijst (kwantitatief) verzamelen werkgevers informatie om het aanbod rondom financiële gezondheid te vormen. Doe dit niet alleen aan het begin, maar voer het onderzoek periodiek uit om zo te onderzoeken of het aanbod nog actueel is.

• Good practices voor bewustzijn vergroten onder werknemers
• Good practices voor bewustzijn vergroten onder leidinggevenden 
• Good practices voor bewustzijn vergroten onder HR medewerkers

Tot slot

Het vergroten van bewustzijn rondom financiële gezondheid (incl. taboe doorbreken, kennisniveau actualiseren en gedragsverandering bewerkstelligen) brengt een aantal obstakels met zich mee:

• Een grote groep Nederlanders is digitaal niet vaardig; technologische/digitale ontwikkelingen zorgen dan voor meer afstand tussen de organisatie en werknemer;
• Een grote groep is de Nederlandse taal niet goed machtig, zowel in spraak als in geschrift, of heeft beperkte rekenvaardigheden en dit vraagt om een speciale aanpak;
• Culture verschillen hebben ook invloed op de mate van participatie aan interventies; uit onderzoek blijkt dat sommige culturen de werkgever niet als hulpbron zien maar liever naar eigen familie gaan voor hulp;
• Werknemers wachten vaak lang met het vragen om hulp of in actie komen. Eenmaal in actie gekomen moet het aanbod simpelweg goed zijn, anders raak je de werknemer kwijt. Werkgevers moeten zorgen dat de capaciteit van het hulpaanbod afdoende is, maar ook dat de kwaliteit van de ondersteuning hoog is.

Wanneer de werkgever voor een langere tijd urgentie uitdraagt en toenadering laagdrempelig aangeboden wordt, zal de kans op het bespreekbaar maken van financiële gezondheid het grootst zijn. Het is lastig om te meten of de variabele ‘bespreekbaar maken’ in een bepaalde tijd gegroeid is. Om houvast te hebben zou men de toename in gebruik van interventies als maatstaf kunnen gebruiken. Maar ook dit zegt niet alles. 

Contact

Wil je meer weten over de ervaringen van Werkgroep Bewustzijn met de gedeelde good practices voor bewustzijn rondom financiële gezondheid vergroten? Neem dan contact met ons op via Margreeth Terpstra (margreeth@ncfg.nl).